Docker ile Konteyner Yönetimi

Docker konteynerlerinin kurulumu, yönetimi ve en iyi uygulamaları. Sistem yöneticileri için kapsamlı Docker rehberi.

6 min read
1.149 words

Docker ile Konteyner Yönetimi#

Docker, uygulamaları konteynerler içinde paketleme ve çalıştırma teknolojisidir. Sistem yöneticileri için Docker, kaynak verimliliği, taşınabilirlik ve ölçeklenebilirlik açısından büyük avantajlar sunar.

Docker Nedir?#

Docker, işletim sistemi düzeyinde sanallaştırma sağlayan bir konteynerizasyon platformudur. Geleneksel sanal makinelerden farklı olarak, Docker konteynerları host işletim sisteminin çekirdeğini paylaşır, bu da onları daha hafif ve hızlı yapar.

Docker vs Sanal Makineler#

| Özellik | Docker | Sanal Makine | |---------|--------|--------------| | Kaynak Kullanımı | Düşük | Yüksek | | Başlatma Süresi | Saniyeler | Dakikalar | | İzolasyon | Süreç düzeyi | Donanım düzeyi | | Taşınabilirlik | Yüksek | Orta |

Docker Kurulumu#

Ubuntu/Debian Kurulumu#

# Eski sürümleri kaldır
sudo apt-get remove docker docker-engine docker.io containerd runc

# Gerekli paketleri yükle
sudo apt-get update
sudo apt-get install \
    ca-certificates \
    curl \
    gnupg \
    lsb-release

# Docker GPG anahtarını ekle
curl -fsSL https://download.docker.com/linux/ubuntu/gpg | sudo gpg --dearmor -o /usr/share/keyrings/docker-archive-keyring.gpg

# Docker repository'sini ekle
echo \
  "deb [arch=$(dpkg --print-architecture) signed-by=/usr/share/keyrings/docker-archive-keyring.gpg] https://download.docker.com/linux/ubuntu \
  $(lsb_release -cs) stable" | sudo tee /etc/apt/sources.list.d/docker.list > /dev/null

# Docker'ı yükle
sudo apt-get update
sudo apt-get install docker-ce docker-ce-cli containerd.io docker-compose-plugin

# Kullanıcıyı docker grubuna ekle
sudo usermod -aG docker $USER

CentOS/RHEL Kurulumu#

# Eski sürümleri kaldır
sudo yum remove docker docker-client docker-client-latest docker-common docker-latest docker-latest-logrotate docker-logrotate docker-engine

# Docker repository'sini ekle
sudo yum install -y yum-utils
sudo yum-config-manager --add-repo https://download.docker.com/linux/centos/docker-ce.repo

# Docker'ı yükle
sudo yum install docker-ce docker-ce-cli containerd.io docker-compose-plugin

# Docker servisini başlat
sudo systemctl start docker
sudo systemctl enable docker

Temel Docker Komutları#

Image Yönetimi#

# Image'ları listele
docker images

# Image indir
docker pull ubuntu:20.04
docker pull nginx:latest

# Image sil
docker rmi image_name:tag

# Image geçmişini görüntüle
docker history image_name

# Image detaylarını görüntüle
docker inspect image_name

Konteyner Yönetimi#

# Konteyner çalıştır
docker run -d --name my-nginx nginx:latest

# Çalışan konteynerleri listele
docker ps

# Tüm konteynerleri listele (durmuş olanlar dahil)
docker ps -a

# Konteyner durdur
docker stop container_name

# Konteyner başlat
docker start container_name

# Konteyner yeniden başlat
docker restart container_name

# Konteyner sil
docker rm container_name

# Konteyner loglarını görüntüle
docker logs container_name
docker logs -f container_name  # Canlı takip

Konteyner İçine Erişim#

# Bash shell ile konteyner içine gir
docker exec -it container_name /bin/bash

# Komut çalıştır
docker exec container_name ls -la

# Dosya kopyala (host -> konteyner)
docker cp file.txt container_name:/path/to/destination

# Dosya kopyala (konteyner -> host)
docker cp container_name:/path/to/file.txt ./

Dockerfile ile Image Oluşturma#

Temel Dockerfile#

# Base image
FROM ubuntu:20.04

# Maintainer bilgisi
LABEL maintainer="[email protected]"

# Çalışma dizini
WORKDIR /app

# Paket güncellemeleri
RUN apt-get update && apt-get install -y \
    nginx \
    curl \
    && rm -rf /var/lib/apt/lists/*

# Dosyaları kopyala
COPY . /app

# Port aç
EXPOSE 80

# Başlangıç komutu
CMD ["nginx", "-g", "daemon off;"]

Multi-stage Build#

# Build stage
FROM node:16 AS builder
WORKDIR /app
COPY package*.json ./
RUN npm install
COPY . .
RUN npm run build

# Production stage
FROM nginx:alpine
COPY --from=builder /app/dist /usr/share/nginx/html
EXPOSE 80
CMD ["nginx", "-g", "daemon off;"]

Image Build Etme#

# Dockerfile'dan image oluştur
docker build -t my-app:latest .

# Farklı Dockerfile kullan
docker build -f Dockerfile.prod -t my-app:prod .

# Build cache'siz oluştur
docker build --no-cache -t my-app:latest .

Docker Compose#

Docker Compose, çoklu konteyner uygulamalarını tanımlamak ve çalıştırmak için kullanılır.

docker-compose.yml Örneği#

version: '3.8'

services:
  web:
    build: .
    ports:
      - "80:80"
    volumes:
      - ./app:/var/www/html
    depends_on:
      - db
    environment:
      - DB_HOST=db
      - DB_NAME=myapp
    networks:
      - app-network

  db:
    image: mysql:8.0
    environment:
      MYSQL_ROOT_PASSWORD: rootpassword
      MYSQL_DATABASE: myapp
      MYSQL_USER: appuser
      MYSQL_PASSWORD: apppassword
    volumes:
      - db_data:/var/lib/mysql
    networks:
      - app-network

  redis:
    image: redis:alpine
    networks:
      - app-network

volumes:
  db_data:

networks:
  app-network:
    driver: bridge

Docker Compose Komutları#

# Servisleri başlat
docker-compose up -d

# Servisleri durdur
docker-compose down

# Logları görüntüle
docker-compose logs -f

# Belirli servisi yeniden başlat
docker-compose restart web

# Servisleri ölçeklendir
docker-compose up -d --scale web=3

Volume ve Network Yönetimi#

Volume Yönetimi#

# Volume oluştur
docker volume create my-volume

# Volume'ları listele
docker volume ls

# Volume detaylarını görüntüle
docker volume inspect my-volume

# Volume ile konteyner çalıştır
docker run -d -v my-volume:/data nginx

# Host dizinini mount et
docker run -d -v /host/path:/container/path nginx

# Volume sil
docker volume rm my-volume

Network Yönetimi#

# Network oluştur
docker network create my-network

# Network'leri listele
docker network ls

# Network detaylarını görüntüle
docker network inspect my-network

# Konteyner'ı network'e bağla
docker run -d --network my-network nginx

# Network sil
docker network rm my-network

Docker Güvenliği#

Güvenlik En İyi Uygulamaları#

  1. Root olmayan kullanıcı kullanın:
RUN addgroup -g 1001 -S nodejs
RUN adduser -S nextjs -u 1001
USER nextjs
  1. Minimal base image kullanın:
FROM alpine:latest
# veya
FROM scratch
  1. Gereksiz paketleri kaldırın:
RUN apt-get update && apt-get install -y \
    package1 \
    package2 \
    && rm -rf /var/lib/apt/lists/*
  1. Image'ları tarayın:
# Docker Scout ile tarama
docker scout cves my-image:latest

# Trivy ile tarama
trivy image my-image:latest

Resource Limitleri#

# CPU ve memory limiti
docker run -d --cpus="1.5" --memory="1g" nginx

# Docker Compose'da limitler
services:
  web:
    image: nginx
    deploy:
      resources:
        limits:
          cpus: '0.5'
          memory: 512M
        reservations:
          cpus: '0.25'
          memory: 256M

Monitoring ve Logging#

Container Monitoring#

# Kaynak kullanımını izle
docker stats

# Belirli konteyner'ı izle
docker stats container_name

# JSON formatında çıktı
docker stats --format "table {{.Container}}\t{{.CPUPerc}}\t{{.MemUsage}}"

Centralized Logging#

# docker-compose.yml
version: '3.8'

services:
  app:
    image: my-app
    logging:
      driver: "json-file"
      options:
        max-size: "10m"
        max-file: "3"

  # ELK Stack için
  elasticsearch:
    image: elasticsearch:7.14.0
    environment:
      - discovery.type=single-node
    
  logstash:
    image: logstash:7.14.0
    
  kibana:
    image: kibana:7.14.0
    ports:
      - "5601:5601"

Production Ortamında Docker#

Docker Swarm#

# Swarm başlat
docker swarm init

# Node ekle
docker swarm join --token TOKEN MANAGER-IP:2377

# Service oluştur
docker service create --name web --replicas 3 -p 80:80 nginx

# Service'leri listele
docker service ls

# Service ölçeklendir
docker service scale web=5

Health Checks#

HEALTHCHECK --interval=30s --timeout=3s --start-period=5s --retries=3 \
  CMD curl -f http://localhost/ || exit 1

Sorun Giderme#

Yaygın Problemler#

  1. Konteyner başlamıyor:
docker logs container_name
docker inspect container_name
  1. Port çakışması:
netstat -tulpn | grep :80
docker ps --format "table {{.Names}}\t{{.Ports}}"
  1. Disk alanı problemi:
docker system df
docker system prune -a
  1. Network bağlantı problemi:
docker network ls
docker exec container_name ping google.com

Sonuç#

Docker, modern sistem yönetiminin vazgeçilmez araçlarından biridir. Bu rehberde ele aldığımız konular:

  • Docker kurulumu ve temel komutlar
  • Dockerfile ile image oluşturma
  • Docker Compose ile çoklu konteyner yönetimi
  • Güvenlik ve monitoring
  • Production ortamında kullanım

Docker'ı etkili kullanmak için düzenli pratik yapın ve topluluktan destek almaktan çekinmeyin. Bir sonraki yazımızda Kubernetes ile konteyner orkestrasyon konusunu ele alacağız.

Related Posts